Blog 4, Augustus 2013; Akide, de fundamenten van het geloof


In de komende zes blogs zal akide (de fundamenten van het geloof) behandeld worden inshAllah. Dit onderwerp is tegenwoordig extra belangrijk aangezien vele gelovigen en ongelovigen slechts oppervlakkige kennis van het geloof bezitten. Hierdoor weet de gelovige niet precies waarin hij gelooft en de ongelovige niet waarin het niet gelooft. Deze onwetendheid wordt vervolgens gevuld met verzinsels om de eigen overtuiging te onderbouwen. Het gevaar voor gelovigen ligt in het feit dat sommige verzinsel in tegenstrijd kan zijn met de islam, waardoor hij bewust of onbewust uit de islam kan treden. Door eigen ervaringen in boeken, tijdens lezingen en dergelijke heeft iedereen een eigen vorm van de islam in zijn gedachte, het doel van de moslim is om enkel de islam van Allah te accepteren.


Het is onmogelijk om alle details van de fundamenten van het geloof te behandelen. Daarom zijn de komende zes blogs slechts een poging om de lezer te activeren om de ware islam te bestuderen en deze bewust te praktiseren.


Deze zes blogs zullen afgesloten worden door samenvattende Quranverzen en ahadith die het belang van het onderzoeken en praktiseren van de ware duidelijk maakt.


De zes fundamenten van het geloof:


1. Het geloof in Allah
2. Het geloof in Zijn engelen.
3. Het geloof in Zijn Geschriften.
4. Het geloof in Zijn Boodschappers.
5. Het geloof in het hiernamaals.
6. Het geloof in het lot.


In de geschiedenis van de mensheid heeft men verschillende goden verzonnen en hen uitgebeeld in verschillende vormen en maten; van vuur tot aan dieren en mensen. Onbewust is men ook vele andere visuele goden gaan aannemen zoals vrouwen en geld of niet-visuele goden zoals carriere, sport en aanzien.


Tegenwoordig wordt God door Hollywood afgebeeld als een mens met superkrachten (Bruce almighty) of in christelijke films als de profeet Jezus. Door deze onwetendheid wordt Hij omschreven als een mens met tekortkomingen en krijgt Hij eigenschappen toegeschreven die enkel tot Zijn schepsels behoren zoals vermoeidheid, behoeftig, wraakzuchtig.


Deze onwetendheid ontstaat door God te ontkennen, hem te degraderen tot een minderwaardig wezen en eigenschappen toe te kennen die enkel tot Zijn schepsels behoren. Wanneer geloof beperkt wordt door ratio dan worden eigenschappen van God misbegrepen. Zo wordt het Zicht, het Hand en de Locatie van God in de context van de creatie begrepen, terwijl God nooit gecreëerd is. Het misbegrijpen van God dient ten alle tijde voorkomen te worden. Te beginnen bij de benaming van God. Zo kan de benaming God, Heer, Rab of Ilah vermenigvuldigd worden met goden, heren, erbab en ilahe. De benaming Allah daarentegen kan niet vermenigvuldigd worden. De benaming Allah refereert enkel naar de Allerhoogste en is opgebouwd uit benamingen die ieder weer refereert naar de Allerhoogste. Als we de Arabische letter elif verwijderen houden we 'lillah' over wat refereert naar Hem. Als we de volgende letters lam en elif verwijderen houden we 'lehu' over wat weer naar Hem refereert. Als we daarna nog de letter elif en de twee lam`s verwijderen houden we 'hu' over, wat wederom naar Hem refereert. Net zoals Allah het zelf verwoordt in de Quran "Allâhu lâilâhe illâ hû" (Allah, er is geen God dan Hij) (2:255).


Allah is verborgen in zijn Eigenschappen. Deze Eigenschappen worden ons onder andere onderwezen middels de 99 Namen. Degenen die zijn Eigenschappen kennen zien Allah in alles en degenen die niet op de hoogte zijn van Zijn Eigenschappen zien Allah nergens, voor hen blijft Hij verborgen. Allah is niet beperkt door massa, plaats en tijd waardoor er geen sprake is van 'Allah is overal' of 'Allah is elders meer aanwezig'. Allah was er al, nog voordat massa en tijd bestond.


De islam is een religie die is omschreven als geloven in het ongeziene (gayb). Allah is omschreven met eigenschappen zoals de meest Barmhartige en de meest Vergevensgezinde. Deze eigenschappen kunnen we ons enkel voorstellen door ze af te leiden van bekende fenomenen zoals de barmhartigheid van een moeder of de vergevensgezindheid van slachtoffers. Met het huidige verstand kunnen we daarom het ongeziende nooit werkelijk begrijpen, we kunen er enkel een voorstelling van maken.


Zonder deze basis vallen mensen in de fout door Allah verplichtingen op te leggen, zoals dat Hij niet zou moeten toestaan dat kinderen en onschuldigen sterven, hij zou natuurrampen moeten voorkomen en iedere vorm van onrechtvaardigheid tegen moeten houden. Zodoende verschuift de zondaar zijn eigen verantwoordelijkheden af op Allah en gebruikt zijn eigen wanddaden, lasten en tegenslagen om Allah te bekritiseren. Deze hoogmoed kan zo ver oplopen dat hij enkel zal geloven in het waarneembare. Dit is de hoogste vorm dwaasheid aangezien de meest eenvoudige basiselementen van het bestaan zoals elektroden, atomen of zuurstof en infrarood al bestonden nog voordat wij deze waarnamen met onze zintuigen of via meetinstrumenten.


<--->



Blog 3, Juli 2013; Leerscholen in meer detail


De eerste leerschool
Tijdens het leven van de profeet Muhammed v.z.m.h. was er slechts één leerschool, die van de profeet. Deze leerschool werd vanaf het begin tot aan het einde van de profeetschap gevormd, waarbij de Verzen van Allah en de uitspraken van de profeet v.z.m.h. mensen onderwezen in de religie.


De leerschool is deels gevormd doordat moslims en niet-moslims de profeet v.z.m.h. om advies vroegen waarbij hijzelf of Allah hen antwoordde, zie bijvoorbeeld de Quranverzen 2:217, 2:219 en 2:222, waarbij de verzen beginnen met "En zij vragen jouw over ...". Anderdeels wordt de leerschool gevormd waarbij Allah (via de profeet v.z.m.h.) het initiatief neemt om zaken uit te leggen; adviseren, verbieden, toestaan, afwijzen, etc.

Wat is een leerschool? De leerschool bestaat uit informatie betreffende aqiedah (geloofsleer); het geloven in Allah, de engelen, de Boeken, de profeten en het hiernamaals. Daarnaast bestaat de leerschool uit informatie betreffende akhlaaq (morele wetenschap); het hart en ziel, morele principes en gedragsregels. Tevens omschrijft de leerschool het aanbevolen, verboden en geadviseerde die zijn verwerkt in de wet.


De leerschool was niet een stel statische regels die vanaf de introductie onveranderd bleef. Het ontstaan van de leerschool tijdens de drieëntwintig jarige profeetschap was tegelijkertijd een opleiding c.q. opvoeding van de gemeenschap. In de beginjaren bestond de leerschool enkel uit tawhid, het geloven in de eenheid van Allah. Pas jaren later breidde de leerschool zich uit en behandelde zaken zoals het dagelijkse gebed, bedwelmende dranken, de rechten van anderen, etc. Daarnaast veranderde de leerschool op een aantal gebieden omdat de mensen nog niet klaar waren voor de islam die wij vandaag de dag kennen. Voorbeelden hiervan vinden we terug in het bezoeken van begraafplaatsen, het gebruik van bedwelmende middelen, de rechten van de vrouw en het dagelijkse gebed. In de beginjaren van de profeetschap was het voor de mensen gewoon om doden te aanbidden, waardoor het bezoeken van begraafplaatsen werd verboden, omdat enkel Allah het verdient om aanbeden te worden. In het geval van bedwelmende dranken werd eerst het nadeel ervan ter sprake gebracht, daarna de nadelige gevolgen en pas later gelde het verbod op bedwelmende dranken. Zodoende deed de gemeenschap die minstens zoveel bedwelmende dranken consumeerde als water stapsgewijs afstand van deze schadelijke middelen. Ditzelfde proces is te vinden in de eerder genoemde voorbeelden.


De veranderende leerschool heeft als doel alle mensen de beste richtlijnen te bieden, terwijl niet-islamitische leerscholen c.q. wetten het doel heeft om zo veel mogelijk de begeerten van slechts een bepaalde groep mensen te bevredigen. Allah zegt daarom:


"“Vervolgens plaatsten Wij jou (O Muhammed) op een sharie`ah (juridische weg, regels betreffende haram en halal) (zoals de weg die Wij bevolen voor Onze boodschappers vóór jou). Volg deze dan en volg niet de begeerten van degenen die niet weten.” Quran 45:18


De ontwikkeling van de leerschool na de profeet Muhammed v.z.m.h.
Nieuwe zaken waarbij normaal gesproken de profeet v.z.m.h. over adviseerde was deze taak nu overgenomen door de khaliefen. Zij raadpleegden eerst de Quran, dan de traditie van de profeet v.z.m.h.. Als zij het antwoord nog niet hadden gevonden organiseerden zij een bijeenkomst met de meest vooraanstaande metgezellen van de profeet v.z.m.h. om tot een unanieme overeenstemming te komen aangaande deze nieuwe zaken. Bij geen unanieme overeenstemming werd de mening van de meerderheid gekozen. Pas wanneer er uit deze bijeenkomsten geen significante meerderheid ontstond, deed de khalief zelf een uitspraak.


De ontwikkeling van de leerschool na de vier grote khaliefen
Na het overlijden de vierde khalief Ali ibn Abi Talib ontstond er onrust waardoor de geleerden uit elkaar gingen om conflicten en verwarring te vermijden. Er ontstonden meerdere leerscholen, waarbij enkele sultans deze leerscholen probeerden te gebruiken in politieke context.


De vier leerscholen bekendste leerscholen van tegenwoordig
Vele leerscholen waaronder de vier grootste van vandaag sluiten elkaar niet uit. Zij zeggen dat de meningsverschillen over de details het resultaat is van de Barmhartigheid van Allah. Zij wensten daarom niet dat hun leerschool de standaard werd voor een imperium waardoor de Barmhartigheid van Allah hierdoor niet gerespecteerd zou worden. Daarnaast hebben vele leerschool imaams bij elkaar gestudeerd en werden meningsverschillen tussen leerschool imaams en hun studenten gerespecteerd.


In de woorden van een van de leerschoolimaams: "Er is niemand van ons bij wie niet een verklaring of daad van Allah`s boodschapper ontschoten of vergeten is. Dus het maakt daarom niet uit welk oordeel ik heb vervaardigd of fundamentele principes ik heb bewerkstelligd, er zal (altijd) wel iets in zitten dat in tegenstrijd is met de manier van Allah`s boodschapper. Hoe dan ook, het correcte oordeel is hetgeen de boodschapper van Allah gezegd heeft, en dat is mijn werkelijke oordeel." (verzameld door al-H`akiem met een ononderbroken keten van betrouwbare overleveraars tot aan ash-Shafi`i (ibn `Asaakir, Taariekh Dimashq, vol. 15, sec. 1, p.3) en Ibn Qayyim I`Iaam al-Moeqi`ien, (Egypte: al-H`aajj `Abdus-Salaam press, 1968, vol. 2 p. 363).


De Haniefah leerschool is vernoemd naar de stichter Aboe Haniefah (702-767), wiens echte naam Noe`man ibn Thaabit was. Hij behoorde tot de tabi`ien, de generatie na de sahaabe. De sahaabe waren de moslims die de profeet Muhammed hadden gezien en in hem hebben gelooft. Hij begon zijn studie op het gebied van filosofie en dialectiek, bekend als `ilm al-kalaam en hield zich vervolgens bezig met een diepgaande studie van figh en h`adith. Hij koos H`ammad ibn Zayd als zijn leraar, die behoorde tot de grootste geleerden van h`adieth van zijn tijd. Imam Haniefah werd de meest vooraanstaande geleerde van Kufa. In deze hoedanigheid bleek hij zeer waardevol voor de Oemayyadische khaliefen van die tijd. Zij boden hem de positie van qaaadhie (moslimrechter) van Kufa aan, maar hij weigerde de functie ondanks het feit dat hij door zijn weigering geslagen werd door de amier (gouverneur ) van Kufa. En zo weigerde hij tijdens het bestuur van de Abbasiden ook een koninklijke aanstelling en werd hij daardoor in Bagdad gevangen genomen door de Khalief. Hij bleef in de gevangenis tot aan zijn dood. Inhoudelijk: Onderwijsmethode was shoeraa (groepsoverleg). Hij legde problemen voor aan zijn studenten waarbij de mening van de meerderheid werd genoteerd. Daarnaast behandelden zij hypothetische kwesties, waardoor zij bekend werden als de "wat alsers" of Ahl ar-Ra-ey" (de mensen van redenatie). Zij (de Imaam en zijn studenten) gebruikten de volgende bronnen (in volgorde van belangrijk): de Quran, de Sunnah, Idjmaa`(unanieme mening) van de sahabe, de individuele mening van de sahabe, Qiyaas (het analogische redeneren), Istih`saan (voorkeur), `Oerf (lokale gewoonte).


De Maaliki leerschool is vernoemd naar de tabi`ien wiens volledig naam is Maalik ibn Anas ibn `Amir (717-801). Malik studeerde hadith onder az-Zoehrie die de grootste hadith geleerde van zijn tijd was, alsook onder de grote hadith overleveraar Naafi`, de bevrijde slaaf van de sahabie Abdoellah ibn `Oemar. De enige reizen van Maalik vuiten al-Madienah waren voor de hadj, en aldus beperkte hij zicht tot de kennis die in al-Madienah aanwezig was. Net als Imam Haniefah kreeg Imam Maalik het moeilijk door politieke leiders die de islam wilden misbruiken. Volgens overleveringen waren de moeilijkheden zo erg dat hij zulke zware lijfstraffen kreeg waarop hij zijn handen niet kon optillen in het gebed en moest bidden met zijn handen aan weerszijden. Tevens weigerde Imam Malik dat zijn leerschool opgelegd zou worden aan de mensen vanwege het feit dat vele sahaabah door heel het islamitische Rijk verspreid waren en dat zij gedeelten van de Soennah met zich mee hadden genomen die ook in overweging genomen dienden te worden bij enige wetgeving door heel de staat. Inhoudelijk: Hij legde zijn studenten ahadith en uitspraken van de sahaabe voor en besprak hun toepassing. Hij onderwees zijn leerschool aan zijn studenten en voegde voegde er ook wat aan toe of nam er wat van weg indien nieuwe kennis hem bereikte. Hij vermeed strikt en hypothetische figh te zeerste, en aldus werd er naar zijn school en volgelingen verwezen met Ahl al-Hadieth (de mensen van de hadith). Zij (de Imaam en zijn studenten) gebruikten de volgende bronnen (in volgorde van belangrijk): de Quran, de Sunnah, Amel (praktijken) van de Medinezen, Idjmaa`(unanieme mening) van de sahabe, de individuele mening van de sahabe, Qiyaas (het analogische redeneren), de gewoonte van de Medinezen, Istislaah (Welzijn), Oerf (lokale gewoonte)


De Shaafi leerschool is vernoemd naar Muhammed ibn Idries ash-Shaafie (769-820). Er is overgeleverd dat Imam Shaafi het leerschoolboek van Imam Malik tot in detail had gememoriseerd en het aan Imam Malik voorlas. Imam Shaafi bleef tot aan het overlijden van Imam Malik bij hem studeren. Imam Shaafi studeerde onder Imam Muhammed ibn al-Hassan, de bekende student van Aboe Haniefah. Later leerde hij via de studenten van Imam al-Layth zijn leerschool. Imam Shaafi is beschuldigd geweest van het doceren van het shi`isme en diende zich te verantwoorden tegenover de Abbasidische khalief Haroen ar-Rashied. Nadat hij de correctheid van zijn geloofsovertuiging kon aantonen werd hij vrijgelaten. Inhoudelijk: Imam Shaafi combineerde de fiqh van Imam Malik met die van Imam Haniefah en creëerde een nieuwe leerschool. Deze leerschool wordt 'de oude denkwijze' genoemd, omdat hij later via de studenten van Imam al-Layth kennis maakte met nieuwe verzameling ahadieth en juridisch redeneren waardoor hij vele juridische standpunten herriep en zo de 'nieuwe denkwijze' creëerde. Zij (de Imaam en zijn studenten) gebruikten de volgende bronnen (in volgorde van belangrijk): de Quran, de Sunnah, Idjmaa`(unanieme mening) van de sahabe, de individuele mening van de sahabe, Qiyaas (het analogische redeneren), Istishaab (verbinden).


De Hanbali leerschool is vernoemd naar Ahmed ibn Hanbal ash-Shaybaanie (778-855). Hij werd een van de grootste onthouders en vertellers van hadith van zijn tijd. Hij bestudeerde Ahmed figh en hadieth wetenschappen onder Imaam Abu Yusuf, de bekende student van Abu Haniefah, alsook onder Imaam ash-Shaafi zelf. Imam Ahmed heeft twee jaar gevangen gezeten, gemarteld en zich schuil moeten houden voor politieke leiders die het niet eens waren met zijn ideeën. Imam Ahmed heeft vooral in Bagdad zijn leerschool onderwezen. Inhoudelijk: Imam Ahmed grootste interesse was de verzameling, vertelling en interpretatie van ahadith. Zijn onderwijsmethode bestond uit het dicteren van ahadith en de verschillende meningen van de sahaabah omtrent hun interpretatie van de bronnen. Hij gebruikte gebruikte de volgende bronnen (in volgorde van belangrijk): de Quran, de Sunnah, Idjmaa`(unanieme mening) van de sahaabe, de individuele mening van de sahabe, Hadith dha`ief (zwakke hadith m.b.t. de betrouwbaarheid), Qiyaas (het analogische redeneren).


<--->



Blog 2, Juni 2013; Leerscholen (Mezheb) in de islamitische gemeenschap.


 

Een geleerde zei eens: "Iedereen heeft een islam in zijn hoofd, maar is dat de islam van Allah?" Tijdens het leven van de profeten was het eenvoudig, wilde je de islam leren? dan bezocht je een van de profeten. Zelfs het praktiseren van de islam ten tijde van de metgezellen van de profeten was eenvoudig, wilde je de islam leren? bezocht je de metgezellen. Maar, na iedere generatie werd het lastiger; geleerden overlijden en onwetende mooipraters nemen hun plaatsen in, nieuwe problemen doen zich voor en nog meer meningsverschillen. Wat is de juiste islam, zijn er meerdere varianten mogelijk, welke zijn goed en welke vals?


Iedere moslim die oprecht opzoek is naar het juiste pad, de juiste islam, verricht op zijn minst het vijfmaal daags gebed waarin hij in iedere recitatie van sura Fatiha Allah vraagt om geleid te worden:


"Leid ons op het Rechte Pad. Het Pad van degenen aan wie U Uw Gunst geschonken hebt, niet (het pad) van degenen die door (uw) Toorn getroffen zijn, noch dat van de dwalenden." (Quran 1:6-7).



Allah heeft via de profeet Muhammed v.z.m.h. in het leven van moslims het streven naar de juiste islam verankerd. Daarnaast laat Allah zien dat er ware en valse paden zijn en dat het de zaak van de moslim zelf is om het juiste pad te kiezen. Enkel kennis opdoen over de islam zonder de oprechte intentie om dit pad te bewandelen zal voor de leerling geen voordeel in het hiernamaals opleveren. Er zijn velen die de islam bestuderen slechts als een verdienste (als beroep), als hobby of om anderen monddood te maken. Zolang zij de tevredenheid van Allah niet zoeken zullen zij slechts feitenkennis op doen die het hart niet zal bereiken. Daarentegen, zijn er mensen met slechts beperkte kennis van de islam, maar wel oprecht de tevredenheid van Allah zoeken. Hierover zegt de profeet v.z.m.h.:


"Eenieder voor wie Allah het goede wenst, geeft Hij de figh (het ware begrip) van de religie." (Bukhari en Tirmidhi)


Er vanuit gaande dat de Quran, het Woord van Allah de Alwetende, de beste leiding is voor mensen dient degene die het juiste pad volgt zichzelf te vormen naar de Quran. Degene die deze Quran het beste heeft begrepen en onderwezen is natuurlijk de profeet v.z.m.h. zelf. Zijn vrouw heeft ook gezegd dat zijn karakter in overeenstemming was met de Quran (in een hadith overgeleverd door Muslim en Abu Dawud). Om te voorkomen dat we de islam naar onze eigen begeerten vormen, dient iedere moslim het leven van de profeet als referentie te nemen. Bij iedere stap van een moslim moet hij zichzelf dus in ieder geval de volgende vragen stellen: "Hoe deed de profeet het en wat zou hij doen in deze situatie?" In de oprechte zoektocht naar de juiste islam komt men zeker achter de onevenaarbare karakter van de profeet. Vanzelfsprekend zegt Allah hierover:


"Voorzeker, de Boodschapper van Allah is voor jullie een goed voorbeeld: voor wie op (de beloning van) Allah en het Hiernamaals hoopt, en voor wie Allah veelvuldig gedenkt." (Quran 33:21)


Een goed karakter beperkt zich niet tot de belevingswereld van de persoon zelf, maar heeft een relatie met de gehele schepping en de Schepper. 'Goed' zijn c.q. gedragen vanwege het respect voor leven is niets waard zolang de Gever van het leven niet wordt gerespecteerd (zie Quran 25:77). Liefde en erkenning eisen enkel om het feit dat een persoon bestaat ongeacht zijn daden, overtuiging of intenties is onverantwoord. Door Allah, de Schepper, te aanbidden is het karakter van de profeet uitmuntend, niet andersom. Hij v.z.m.h. heeft zelf gezegd:


"Voorzeker, ik ben alleen gestuurd om de meest nobele karaktereigenschappen te vervolmaken." (Bukhari)


De vier grootste leerscholen worden in de blog van Juli besproken inshallah!


<--->



Blog 1, Mei 2013; Kennis in de ogen van Imam al-Ghazali

 

Abu Hamid ibn Muhammad al-Ghazālīis 1058 geboren te Toes, Khorasan en stierf 19 december 1111. Christelijke leiders die bang waren dat hun volgelingen kennis zouden maken met de ware islam veranderden de Arabisch klinkende naam al-Ghazali naar Algazel.


Imam Ghazali was verbonden aan de universiteit Nizamiye in Bagdad, waar hij in 1091 rector van werd. Hij schreef boeken over felsefe (filosofie), kelam (theologische argumenten) en Fikh (islamitische regelgeving). Hij was van mening dat mensen hun intellect allereerst moesten gebruiken om het bestaan te bestuderen. Volgens Ghazali is al het bestaan te verklaren middels de islam. Het bestaan opdelen in fragmenten om kleine onderdelen ervan te bestuderen zonder kennis te hebben van het grote geheel, de islam, is verspilde moeite.


Nadat imam Ghazali zich de belangrijkste werken eigen had gemaakt en de hoogst mogelijke positie wat betreft geleerdheid bekleedde viel hij in een depressie. Hij realiseerde zich dat hij kennis had over Allah, maar Hem niet werkelijk kende. Tot deze periode had hij erg veel kritiek op het soefisme. Volgens Ghazali streefden soefisten naar nabijheid bij Allah, terwijl zij zich volgens Ghazali beter konden richten op kennis.


In deze blog is het eerste hoofdstuk van deel een van zijn bekendstewerk Zijn boek Ihya'u ulumiddin (De herleving van de religieuze wetenschappen gebruikt.



De profeet v.z.m.h. zei: "Kennis opdoen is voor iedere moslim een verplichting." (Ibn Mace, via Hz. Enes)

Imam Ghazali specificeert en prioriteert soorten kennis die hij verplicht moet opdoen. Vele geleerden van mening dat 'kennis' in de bovenstaande hadith enkel religieuze kennis betreft, omdat alle andere soorten kennis voortvloeit uit de religie. Allah zegt over de geleerden:


"En het past de gelovigen niet dat zij allen (ten strijde) uitrukken. Waarom rukt niet van elke groep een aantal uit, opdat zij (de achtergeblevenen) begrip verkrijgen over de godsdienst, zodat zij hun volk zullen waarschuwen wanneer het tot hen is teruggekeerd. Hopelijk zullen zij zichzelf behoeden." (Q. 9:122)


Allah adviseert de gelovigen om de geleerden niet het slagveld op te sturen, om te voorkomen dat zij samen met hun kennis eindigen op het slagveld. De kennis in de hadith betreft de meest belangrijke kennis die de mensheid kent, namelijk de kennis die minimaal nodig is om de islam te accepteren. Hierna zal kennis zich vertakken in vele optionele en andere verplichte takken van kennis. In eerste instantie is iemand enkel verplicht de kennis op te doen om de islam te accepteren. Na het accepteren van de islam is het een verplichting geworden om kennis op te doen over de salaat voordat de tijd voor het salaat verstrijkt. Vervolgens is het voor hem verplicht geworden om kennis op te doen over het vasten in de maand Ramadan voordat de betreffende maand is aangebroken, etc. De profeet v.z.m.h. maakt dit duidelijk in de volgende overlevering:


Er is de profeet v.z.m.h. gevraagd naar de beste, de meest hoogwaardige daad, waarop hij antwoordde: "Het kennen van Allah, die Aziz (de meest Krachtige) en Celîl (de Sublieme) is." "Over welke kennis heeft u het over?" vroegen de metgezellen. "Het kennen van Allah Die los staat van onvolkomenheid en verfraaid is met perfectie." zei de profeet v.z.m.h. en op het moment dat de metgezellen vroegen: "O boodschapper van Allah, wij vroegen naar daden, u antwoordt met kennis." zei de profeet v.z.m.h.: "Weet, dat weinig/kleine daden die verricht worden met kennis van Allah voordeel zal brengen, terwijl daden die in onwetendheid verricht worden geen voordeel zal brengen, al zijn er vele/grote daden." (Ibn Abdulberr, via Enes)


De waarde van geleerden in de islam


"Allah getuigt dat er geen god is dan Hij en (ook) de Engelen en de bezitters van kennis, standvastig in de gerechtigheid. Er is geen god dan Hij, de Almachtige, de Alwijze. " Q. 3:18


In de bovenstaande vers getuigt Allah over de belangrijkste getuigenis in het bestaan van alles; kelime tewhid, la ilahe illallah, er is geen god dan Allah. Zie, hoe Allah met deze belangrijkste getuigenis de bezitters van kennis in hetzelfde rijtje zet als Zichzelf en de Engelen. Volgens vele geleerden zijn oprechte bezitters van kennis in de ogen van Allah waardevoller dan Engelen, aangezien Engelen geen keuze hebben om wel of geen kennis op te doen en geen moeite hoeven doen om kennis te bezitten in tegenstelling tot mensen. Deze vers alleen is al voldoende om de waarde van de geleerde te tonen.


"…Zijn degenen die kennis hebben gelijk aan degenen die geen kennis hebben? " Q. 39:9


De waarde van iets is naargelang het nut ervan ten bate van het doel. Een schaar is nuttig wanneer papier geknipt moet worden, maar nutteloos wanneer een spijker in het hout gespijkerd moet worden. Om het nut van kennis te bepalen dienen we het doel van kennis te begrijpen. Het doel van het bestaan van mensen wordt door Allah in de onderstaande vers duidelijk gemaakt:

 

“En ik heb de djinn en de mens slechts geschapen om mij te aanbidden.” (Q. 51:56)


Het einde van deze vers wordt ook wel vertaald als “... om mij te leren kennen.”, want degenen die Allah werkelijk leren kennen kunnen niets anders doen dan Hem aanbidden. Degene die onvoldoende kennis over Allah hebben zullen Hem als gevolg daarvan niet aanbidden en daarmee hun doel mislopen. Dit betekent dat de mate van kennis over Allah de mate van taqwa bepaalt en daarmee de nabijheid bij Allah. Ibn Mübarek verwoordt het als volgt :


" … Het verschil tussen mensen en andere schepsels komt door kennis. Hetgeen dat mensen onderscheidt van andere schepsels maakt hen waardiger (c.q. Kemal). Voorzeker, de mens is in talloze eigenschappen minder dan andere schepsels. Vele dieren zijn krachtiger, sneller, leniger, sluwer, hebben betere zintuigen, grotere magen, grotere longen, etc. In dit geval is de mens enkel geschapen om kennis op te doen (en zodoende Allah te leren kennen). (Ghazali, Ihya, p. 23)


In de woorden van Hasani Basri: "Als er geen geleerden zouden zijn, zou er geen verschil zijn tussen mens en dier, want doordat zij onderwijzen bereiken mensen het niveau van menselijkheid." (Ghazali, Ihya, p. 37)


Kennis maakt mensen menswaardig en kan hen zelfs zo in rang verhogen dat zij gevolmachtigden van de profeet v.z.m.h. worden:


De profeet v.z.m.h. zei: "moge Allah de verhevene mijn gevolmachtigden begenadigen. " Waarop de metgezellen vroegen: "wie zijn jouw gevolmachtigden?" Waarop hij antwoordde: "dat zijn degenen die mijn traditie (sunnah) in leven houden en het aan de dienaren van Allah de verhevene onderwijzen." (Ibn Abdulberr, in Hasen)


De waarde van kennis

Zelfs de profeet v.z.m.h. streefde iedere dag om meer kennis op te doen om zo dichter bij Allah te komen, om hem beter te leren kennen. Sterker nog, de waarde die hij in een dag zag was afhankelijk van de kennis die het wel of niet opdeed die dag:


"Er is geen goedheid in een dag waarop ik geen nieuwe kennis opdoe waarmee ik dichter bij Allah kom." (Tebarani Evsat`ta, Ebu Nuaym via Hilye, Ibn Abdulber via Hz. Aise)


De profeet v.z.m.h. staat bekend om zijn nachtenlange gebeden. Hij stond zo lang in het gebed dat zijn voeten opzwollen. Er zijn zelfs overleveringen bekend waarbij metgezellen zich in deze lange (vrijwillige) nachtgebeden voegden en dat zij na vele uren moesten pauzeren om fysiek bij te komen. Realiseer de waarde die de profeet v.z.m.h. hechtte aan kennis:


"Voor mij is een klein gedeelte van de nacht vrijmaken voor kennis waardevoller dan de hele nacht doorbrengen in aanbidding." (Ibn. Abbas)


Er is overgeleverd dat Hz. Ali r.a. In een gesprek met Kümeyl zei: "O, Kumeyl, kennis is waardevoller dan bezittingen, want jij moet de bezittingen beschermen, terwijl kennis jou beschermd... bezittingen verminderen wanneer je het uitgeeft/verbruikt, terwijl kennis wordt vergroot terwijl het verspreid/gebruikt wordt." (Ghazali, Ihya, p. 22)


Wereldse bezittingen zijn zo minderwaardig dat wij het moeten beschermen, zodat het niet wordt gestolen, beschadigd, of verminderd. In het geval van kennis proberen we dit zo veel mogelijk te delen, waarbij er nieuwe perspectieven en nieuwe informatie wordt opgedaan waardoor er nieuwe kennis ontstaat. Daarnaast zal kennis de bezitter beschermen tegen ziektes, ongelukken en andere soorten tegenvallers.
In de ogen van velen is het opofferen van het eigen leven de grootst mogelijke daad. In de onderstaande citaat maakt Hasan-i Basri duidelijk dat geleerden boven martelaren staan, omdat het martelaarschap is onderwezen door de geleerden. Zonder geleerden, zouden er geen martelaren zijn.


Hasan-i Basri: "Wanneer de inkt van de geleerden gewogen wordt met het bloed van de martelaren zal de inkt zwaarder wegen." (Ghazali, Ihya, p. 24)


"… Onze Heer, geef ons in de wereld wat goed is en het Hiernamaals wat goed is..."

(Q. 2:201)


Hasan-i Basri vertelt in zijn uitleg van de bovenstaande vers: "Het goede in de wereld betekent kennis en aanbidding en het goede in het Hiernamaals is het Paradijs."

Kennis verhoogt de status van mensen, zowel in de ogen van anderen als in de ogen van Allah. De bezitters van kennis onderwijzen anderen en bekleden een voorbeeldfunctie in de maatschappij, als onderwijzer of adviseur. Financiële rijkdom, politieke macht, fysieke kracht is onderdanig aan mensen met kennis. Ebû`l Esved verwoordt het als volgt: "Er kan niets waardevollers zijn dan kennis, want sultans regeren over mensen, de geleerden zijn hun raadgevers."(Ghazali, Ihya, p. 22)


Sâlim b. Cad: "Ik was slechts een slaaf toen iemand mij voor driehonderd dirhem vrijkocht. Ik zocht naar werk en koos om te studeren. Niet veel later wees ik het bezoek van een sultan af."(Ghazali, Ihya, p. 25)


Niemand wordt geboren als geleerde. Het vergt veel tijd en moeite, maar vrijwel iedereen kan een geleerde worden, hetzij van zijn familie, vrienden, buurt, stad, land, etc. Een verstandige moslim doet zichzelf goed als hij zich bij een van de onderstaande groepen voegt:


De profeet Muhammed v.z.m.h. heeft gezegd: “Kennis is een schat en vragen stellen de sleutel. Vraag en leer. Bij het stellen van vragen zullen vier personen beloond worden; degene die vraagt, degene die antwoordt, degene die luistert en degenen die hun liefhebben.”

(Ebû Nuaym, via Ali)


Kennis opdoen is zo waardevol in de islam dat alle andere vormen van aanbidding bijna in het niets vallen:


De profeet v.z.m.h. heeft gezegd dat: "Het bijwonen van een kennisbijeenkomst waardevoller is dan duizend raka`s salaat, duizend zieken bezoeken, duizend keer meelopen met een begrafenisstoet." Hierop vroegen de metgezellen: "O Boodschapper van Allah, is het waardevoller dan het lezen van de Quran?" Waarop de profeet v.z.m.h. antwoordde: "De Quran wordt waardevol door kennis. Zonder begrip zal het geen nut hebben. (Ibn Cevzi, in Mevzuât, via Hz. Ömer)


De profeet v.z.m.h. heeft gezegd dat: "Het mooiste cadeau is een wijs woord (spreuk, gezegde) goed begrijpen en het doorvertellen aan de broeder in islam. Tegelijkertijd staat deze daad gelijk aan een jaar aanbidding." (Taberânî, via Abbâs.)


De profeet v.z.m.h. heeft gezegd dat: "Er is niemand nuttiger dan iemand die een betrouwbare hadith vertelt aan zijn broeder in islam." (Ibn Abdulberr, via Muhammed b. el-Mukendir.)


De profeet v.z.m.h. heeft gezegd dat: "Een moslim die een goed woord (gezegde, spreuk) leert en het onderwijst aan andere en het praktiseert, heeft een daad verricht waardevoller dan een jaar lang aanbidding." (Ibn Mubarak, via Zeyd b. Eslem.)


Op een dag zag de profeet v.z.m.h. een groep die zich bezighield met smeekbedes en een groep die zich bezighield met onderwijzen en zei aangaande de groep die zich bezighield met smeekbedes: "Zij vragen van Allah. Als Allah het wilt zal Hij het hen geven." Aangaande degenen die zich bezighielden met kennis zei de profeet v.z.m.h.: "Maar, zij onderwijzen. Ik ben als een muallim (onderwijzer) gestuurd." Waarop hij bij hen ging zitten. (Ibn Mace, via Abdullah b. Ömer.)


In de onderstaande hadith legt de profeet v.z.m.h. op een prachtige manier het effect van kennis en wijsheid op mensen uit. Sommige mensen zullen kennis begrijpen en het in de praktijk brengen, anderen begrijpen de kennis niet, maar vertellen het door zodat anderen hun voordeel ermee doen, andere mensen begrijpen het niet en vertellen het ook niet door, waardoor het voordeel van kennis verdwijnt:


“De kennis en wijsheid die Allah de verhevene met mij heeft gestuurd is als regen; een deel van de aarde zal het opnemen en veel onkruid en gewas voortbrengen. Een deel van de aarde die hard en onvruchtbaar is zal het water niet opnemen, waarop het water op de oppervlakte blijft; mensen kunnen voordeel doen door het water te drinken, te sproeien en bij het aanplanten. Een deel is glad en glibberig en zal het regenwater opnemen noch op de oppervlakte houden, het zal wegglijden; niets zal groeien en niets zal er voordeel van hebben.” (Buhari en Muslim, via Ebu Musa.)


Het effect van kennis is zo groot dat de beloning voor de gestorvene blijft groeien. Voorbeelden hiervan zijn: het nalaten en schrijven van boeken of leerlingen die goede daden verrichten doordat hij hen heeft onderwezen:


“Als de zoon van Adam sterft zal zijn dadenboek sluiten, behalve vanwege drie redenen: een daarvan is kennis waarvan geprofiteerd wordt.” (Muslim, via Ebu Hureyre)


Wanneer kennis verdwijnt

In de eerder genoemde vers uit de Quran (Q. 9:122) adviseert Allah de gelovigen om de geleerden niet naar het slagveld te sturen, zodat het volk de kennis niet kwijtraakt. Zoals we weten is het leven van de profeet v.z.m.h. een uitleg van de Quran. Hij benadrukt het verlies van geleerden dan ook met de volgende woorden:


"De dood van een stam is minder erg dan de dood van een geleerde." (Buhari en Muslim via Ebu Hureyre)


De profeet v.z.m.h. voorspelde het verlies van kennis. De metgezellen die de profeet in levende lijve hadden gezien verspreidde over de aarde om de boodschap van de islam te verkondigen, sommige metgezellen stierven door ouderdom en ziekte, weer anderen stierven op het slagveld. De kennis verdween samen met de metgezellen. De kinderen (Tabi`in) en kleinkinderen (Tebe-i Tabi`in) van de metgezellen (Sahabe) die getuige waren van deze gebeurtenis stichtten op verschillende plaatsen hun leerscholen om zo veel mogelijk kennis te verzamelen. Tegenwoordig zijn we getuigen van vele dwalende groeperingen die de nadruk leggen op aanbidding, terwijl zij handelen met onjuiste en onvoldoende kennis. De profeet v.z.m.h. vertelde de metgezellen:


"Jullie leven in een tijd van veel geleerden, weinig sprekers, weinig vragenstellers en veel mensen die kunnen antwoorden. In deze situatie zijn daden beter dan kennis. Er komt een tijd waarin het aantal geleerden afneemt, gepraat toeneemt, het aantal vragen toeneemt en het aantal die kunnen antwoorden afneemt. In deze situatie is kennis beter dan goede daden." (Teberani)


Feth-i Mûsilî: "Net zoals een zieke ter dood is veroordeeld doordat hij is afgesloten van eten en drinken, zo is een hart ter door veroordeeld dat is afgesloten van kennis en wijsheid. "Imam ghazali: "Zoals eten en drinken voeding is voor het lichaam is kennis en wijsheid voeding voor het hart. Het hart kan niet zonder kennis en wijsheid leven. Echter, net zoals het lichaam geen pijn voelt door extreem veel angst, zo verliest het hart het gevoel door extreme liefde voor het wereldse leven." (Ghazali, Ihya, p. 24)


Ibn Mes`ud: "Lees, voordat kennis verdwijnt; kennis verdwijnt door het overlijden van geleerden. Ik zweer bij Allah dat degenen die omwille van Allah werkelijk martelaar zijn geworden, terug naar de aarde willen komen om geleerde te zijn, nadat zij de rang van geleerden bij Allah hebben gezien. Niemand is als geleerde geboren. Kennis wordt opgedaan door te werken, te studeren." (Ghazali, Ihya, p. 24)
 

Islambronnen

Bronnen

Contact